Die koringprodusente van die Wes-Kaap het op 28 Januarie 2025 tydens Graan SA se streeksvergadering in Moorreesburg ‘n dringende boodskap aan die bedryf oorgedra: Boere is onder groot ekonomiese druk en soek volhoubare oplossings. Die vergadering in die Jan Bassonsaal het Graan SA die kans gegee om uitdagings te bespreek en oplossings te oorweeg wat produsente kan help om beter aan te pas by die veranderende marktoestande.
Boere se stryd om volhoubaarheid
André Kirsten, voorsitter van Graan SA se Winterreënstreek 26 (Swartland), het ‘n oorsig gegee van die afgelope jaar se uitdagings, insluitend laer koringopbrengste en ‘n mark wat boere onder druk plaas. Hy het verduidelik dat produsente gemiddeld 1 ton per hektaar minder geoes het as in vorige jare en dat die tydsverloop in die goedkeuring van invoertariewe ‘n finansiële knou veroorsaak het.
“Ons is in ‘n moeilike posisie, maar ons moet rasioneel kyk na oplossings en hoe ons as ‘n bedryf vorentoe kan beweeg,” het Kirsten gesê.
Sleutelkwessies: Prysverskil, Tariewe en Kultivars
Een van die belangrikste punte wat bespreek is, is die prysverskil tussen streke en hoe dit produsente se bemarkingsvermoë beïnvloed. Hennie Visser van Piketberg het verduidelik dat boere nie altyd beheer het oor vervoerkoste nie en dat die markstruktuur nie altyd in hul guns werk nie.
Daar is ook aandag geskenk aan die moontlikheid om vrystellingsnorme vir nuwe koringkultivars aan te pas. Corné Louw, hoof van toegepaste ekonomie en lededienste by Graan SA, het verduidelik dat Graan SA reeds besig is om te kyk na maniere waarop boere toegang kan kry tot beter kultivars sonder dat dit ten koste van kwaliteit gaan.
Outomatisering as ‘n Langtermynoplossing
Die vertraging in die afkondiging van invoertariewe is een van die uitdagings wat die winsgewendheid van koringboere raak. Derek Mathews, voorsitter van Graan SA, het bevestig dat Graan SA besig is om opsies te ondersoek vir ‘n geoutomatiseerde tariefstelsel, soortgelyk aan die meganisme wat vir brandstofpryse gebruik word.
“As boere hul graan teen werklike koste direk kan lewer, sal dit ‘n groot verskil maak,” het Mathews gesê. Daar word ook gekyk na moontlikhede om hierdie model, wat reeds by sojabone suksesvol toegepas word, na ander graanprodukte soos koring uit te brei.
Die Pad Vorentoe
Hoewel daar steeds uitdagings is, is dit duidelik dat Graan SA en produsente saamwerk om langtermynoplossings te vind. Die vergadering het nie net ‘n platform geskep vir boere om hul bekommernisse te deel nie, maar ook duidelike voorstelle op die tafel geplaas.
Graan SA het verseker dat hulle produsente se versoeke ernstig opneem en dat daar daadwerklike pogings aangewend word om beleidsveranderinge deur te voer. Die organisasie se betrokkenheid by strategiese aanpassings is ‘n belangrike stap om produsente se volhoubaarheid te beskerm.
Vir produsente is die boodskap duidelik: hulle het nie net ondersteuning nodig nie, maar werkbare, volhoubare oplossings. Die toekoms van koringboerdery in die Wes-Kaap sal afhang van hoe vinnig hierdie uitdagings aangepak word – en Graan SA speel ‘n sleutelrol hierin.